Zeytin Ağacı

Zeytin Ağacı ve Dünyadaki Üretim Seviyeleri

Zeytin bitkisi (Olea europaea L.) Oleaceae familyasına ait olup, O. europaea sylvestris ve O. europaea sativa olmak üzere iki ana gruba ayrılmıştır. O. europaea sylvestris, yabani zeytinler olarak adlandırılan bütün zeytin tipleri, O. europaea Sativa ise kültüre alınmış tüm zeytin tiplerini kapsamaktadır (Turrill, 1951). M.Ö. 3000’li yıllarda kültürel anlamda yetiştiriciliğine başlandığı bilinen zeytin ağacının anavatanının Anadolu olduğu, buradan da Akdeniz ülkelerine yayıldığı düşünülmektedir (Blazquez, 1997).

Zeytin bitkisinin (Olea europaea L.) meyvesinden sofralık zeytin ve zeytinyağı olarak faydalanmakta; yaprakları da ilaç olarak kullanılmaktadır (Özkaya vd., 2010). İçerdiği yağ asidi kompozisyonu yanında yağda ve suda eriyen polifenol ve antioksidantlar gibi minor bileşenleri nedeniyle hem sofralık zeytin hem de zeytinyağı olarak insan sağlığı bakımından son derce önemlidir.

Zeytin meyvesi; % 1-2 meyve kabuğu (epikarp), % 63-86 meyve eti (mesokarp), % 10- 30 meyve çekirdeği (endokarp) ve % 2-6 oranında çekirdek içermektedir. Zeytin meyvesinde, % 40 oranındaki su ve % 20-35 oranındaki yağ meyve etinde (mesokarp) bulunmaktadır. Zeytin meyvesindeki toplam yağın yalnızca % l'lik kısmı meyvenin mesokarp dışındaki kısımlarında yer almaktadır (Hoffmann, 1989). Zeytin (Olea europaea L.) bitkisinin yayılım alanı 30-45 enlem dereceleri olmakla birlikte ve 33 ülkede ekonomik olarak yetiştirilmektedir (Tunalıoğlu, 2004).

Dünyada zeyin üretiminde dikili alanda ilk 10 ülke sırasıyla İspanya, İtalya, Yunanistan, Türkiye, Tunus, Suriye Arap Cumhuriyeti, Fas, Mısır, Portekiz ve Cezayir olup (Çizelge 1.1); üretim miktarı açısından ise önemli üretici ülkeler sırasıyla İspanya (6549499 ton), Yunanistan (2720488 ton), İtalya (2576891 ton), Tunus (2100000 ton) ve Türkiye (1039117) olmuştur.

AB ülkeleri arasında ilk sırayı İspanya almakta, 2016/17 sezonunda İspanya’nın AB üretimdeki payı % 65 seviyesinde olmuştur

Kaynak:Fatih TUNCER 

MEMECİK ZEYTİN ÇEŞİDİNDE PERİYODİSİTENİN FENOLOJİK, MORFOLOJİK VE POMOLOJİK YÖNDEN İRDELENMESİ

Fatih TUNCER Yüksek Lisans Tezi,Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı

Tez Danışmanı: Prof. Dr. Engin Ertan